Verdwalers

Het aantal Nederlandstalige vertalers op Tenerife dat Spaans heeft gestudeerd, is volgens mij op één hand te tellen. En met studeren bedoel ik niet een talencursus maar een opleiding van hoog niveau, al dan niet voltooid. Nu is het ook weer niet zo dat je zonder opleiding Spaans per definitie een prutsvertaler bent. Met een paar degelijke talencursussen, jarenlange onderdompeling in het Spaans en een flinke talenknobbel kom je een heel eind. 

Wijlen Adriaan Morriën (dichter, essayist, vertaler en criticus) heeft eens gezegd: Een vertaler is iemand een woord dat hij al ként in het woordenboek opzoekt. Mijn zus in Suriname (taalkundige en sinds kort ook gediplomeerd vertaalster Spaans) had ooit van iemand gehoord dat goede vertalers zich van de slechte onderscheiden door niet te snel tevreden te zijn en geduldig te zoeken naar de best mogelijke vertaling. Vaak weet je wel wat iets betekent maar wil de mooiste of meest precieze uitdrukking je niet te binnen schieten. Of je weet 99% zeker dat je het weet maar kijkt voor de zekerheid nog even en soms word je dan verrast door iets dat net wat beter past. Als het woordenboek geen uitkomst biedt, dan volgt een zoektocht langs allerlei websites. Een tijd geleden vertelde een mogelijke concurrent mij met een zekere trots dat hij niet of nauwelijks in het woordenboek keek. Ik houd mijn hart vast voor de kwaliteit van zijn vertalingen.

Het citaat van Adriaan Morriën over het opzoeken van reeds bekende woorden heb ik van de Vertalerskoffiehoek, een chatgroep van beroepsvertalers. Daarin wordt trouwens regelmatig afgegeven op Google Translate. Volkomen terecht. Heel handig voor vakanties of contact met de buitenlandse buurvrouw maar het voldoet niet voor een vlotte en correcte tekst. Kijk eens rond op de website van Ali Express en je weet wat ik bedoel. Toch zijn er mensen die vinden dat ze kunnen vertalen en zonder enige schaamte vertellen dat ze zich laten helpen door Google Translate of DeepL. Nu gebruik ik uit nieuwsgierigheid ook heus wel eens GT voor een zinnetje als de gebruikelijke vertaaltrucs niets opleveren (wie weet heb je geluk) maar dat zijn echt uitzonderingen. Een hele tekst door GT halen is in de vertalerswereld echt taboe. Je moet zo'n machinevertaling namelijk helemaal doorlezen om de missers eruit te halen en als je genoeg parate kennis hebt, is zelf vertalen sneller. Als echte vertalers zich laten bijstaan door de technologie, dan is dat met CAT-tools: professionele vertaalprogramma's waarmee je - even kort door de bocht - met je zelfgemaakte, doortimmerde vertalingen stukje bij beetje een soort privé-GT creëert. Ook die vertalingen moet je trouwens overlezen al zullen ze een stuk betrouwbaarder zijn. Ook een eigen vertaling zonder nacontrole is half werk, die is gewoon nog niet klaar. Maar dit stukje wel. Tot de volgende keer!