Papas en guaguas

05-08-2019

De foto bij deze blog heb ik in juli in Malaga gemaakt. Wie niet weet wat mata betekent, moet in een woordenboek eens het werkwoord matar opzoeken. En daarmee is de link naar het onderwerp taal gelegd. Ik was voor het eerst sinds jaren weer eens op het Spaanse vasteland en dan moet je als semi-Canariër op je woorden letten. Dat begon al op de luchthaven. Om de bus naar het hotel te nemen, moest ik er goed aan denken dat dit in het Spaans een autobús is. Makkelijk zat, zul je denken, maar op de Canarische Eilanden heet een bus een guagua. Ooit was ik in Madrid en vroeg een voorbijganger waar de bushalte was, de parada de guagua. Ik kreeg een onbegrijpende blik als reactie en verbeterde mezelf snel. In mijn boek staat hoe dat knullige woord guagua in de streektaal terecht is geraakt. Het wordt ook officieel gebruikt, kijk maar op de websites van busmaatschappijen als www.titsa.com (ook in het Engels).

Een ander typisch Canarisch woord is papas in plaats van patatas voor aardappelen. Het Canarische gerecht bij uitstek is papas con mojo, gekookte aardappeltjes in de schil met een zoutkorst geserveerd met karakteristieke dipsausjes. In een restaurant in Malaga zag ik het als patatas al mojo op de kaart, het deed pijn aan mijn ogen. (Verder vond ik het restaurant zo goed dat ik er graag reclame voor maak, dus hier is de link: www.canadu.es.)

Er zijn natuurlijk nog veel meer woorden die net even anders zijn dan wat je op school of tijdens een talencursus leert. Spreek je graag de landstaal van de plek waar je bent, knoop dan in ieder geval in je oren dat een aardappel op Tenerife een papa heet en een autobus een guagua. Misschien word je dan wel met mi niño of mi niña aangesproken, het Canarische koosnaampje bij uitstek. Aan andere kant van het spectrum heb je mándate a mudar, in gewoon Spaans lárgate: hoepel op, wegwezen, meer letterlijk "ga verhuizen". Bij de uitdrukking mandarse (a) mudar staat in de uitgebreide Van Dale dat het om typisch Zuid-Amerikaans taalgebruik gaat. Het Canarisch is dan ook sterk beïnvloed door het Spaans uit Cuba en Venezuela, voor Canariërs de emigratielanden bij uitstek in tijden van crisis. Tegenwoordig komen Cubanen en Venezolanen juist liever naar hier.