Lesbos, Lampedusa, Tenerife?

04-12-2020


Lesbos, Lampedusa, Tenerife?

Zijn er mensen geweest die tijdens de vluchtelingencrisis in 2006 niet met vakantie naar de Canarische Eilanden zijn gekomen omdat de sfeer daar zoveel anders zou zijn? Niet dat ik weet. Er kwamen dat jaar meer bootmigranten aan dan nu, maar de huidige lichting komt extra in de aandacht omdat een aantal leegstaande hotels zich leent voor tijdelijke opvang. Opeens staan er reacties in de sociale media van mensen die vanwege vermeende 'horden Afrikanen' van een vakantie naar de Canarische Eilanden afzien. Om dat misverstand weg te nemen, schreef ik een artikel voor TNT Magazine, het toonaangevende Nederlandstalige tijdschrift voor Tenerife-fans, normaal op papier, maar door de coronacrisis nu even online. Hieronder volgt de tekst die ook te vinden is in het decembernummer, te lezen via https://www.tnttenerife.com/vorige-edities/c/0/i/51957128/tnt-magazine-december-2020-digitale-versie (blz. 16). 

Lesbos, Lampedusa, Tenerife?

De een heeft medelijden met de bootvluchtelingen, de ander ziet ze als een plaag. Afgezien van uw politieke voorkeur: is een vergelijking met rampgebieden als Lesbos en Lampedusa terecht?

Een kwartier lopen van mijn huis bevindt zich een vakantiecomplex dat van toeristen is overgeschakeld op een ander soort reizigers. Sindsdien zie ik in Los Cristianos iets meer pikzwarte Afrikanen op straat dan voorheen. In het gezellige dorpscentrum voelt dat niet onveilig, ook 's avonds niet. Maar de verlaten route langs de scholen naar de Mercadona van Parque Santiago VI vermijd ik in het donker nu maar even, want die is in de buurt van de opvanglocatie. Tot zover de negatieve gevolgen van de vluchtelingencrisis voor mijn leven op Tenerife. Voor de meeste eilandbewoners zal het niet anders zijn, al zullen degenen die financieel in zwaar zitten best jaloers zijn op het gratis eten en onderdak. Of zie ik het verkeerd en is Tenerife wel degelijk te vergelijken met Lesbos en Lampedusa?

Volgens de Spaanse wikipedia is Lampedusa een eiland van 20 km2 groot met 6299 inwoners (2015). Van een oppervlakkige zoektocht op internet krijg ik geen goed beeld van het aantal ongewenste immigranten dat in 2020 op het eiland arriveerde, maar dat moeten er meerdere duizenden zijn geweest, want tot augustus kwamen er in heel Italië zo'n 15.000 mensen aan. Een aanzienlijk deel van de Lampedusavaarders is inmiddels naar het vasteland overgebracht. Uit recente krantenberichten maak ik echter op, dat er op dit moment toch nog meer dan duizend bootvluchtelingen op het eilandje worden opgevangen. Dat komt neer op een verhouding van reguliere bewoners en bootmigranten van 1 op 6. Lesbos is 1630 km2 groot en heeft volgens wikipedia 114.880 inwoners (2020). Er zijn daar ongeveer 14.000 vluchtelingen: een verhouding bewoner-bootmigrant van pakweg 1 op 8.

Dan de Canarische Eilanden. Gemakshalve tel ik alleen Gran Canaria en Tenerife, hoewel er ook mensen op Lanzarote en Fuerteventura aankomen. Volgens de Spaanse wikipedia is Tenerife is 2034 km2 groot en heeft 904.713 inwoners (2018). Voor Gran Canaria is dit 1560 km2 en 851.231 inwoners (2019). Opgeteld komt dit neer op 3594 km2 en 1.755.944 inwoners. Op 26 november vermeldt de Canarische krant El Día 18.500 aangekomen bootvluchtelingen vanaf 1 januari 2020. De Spaanse tv heeft het over 16.760 tot 15 november. De Belgische krant Het Nieuwsblad denkt dat het er meer dan 20.000 zijn. Goed, laten we het voor het gemak op 20.000 personen houden, dat is een verhouding bewoner-bootmigrant van ongeveer 1 op 88. De cijfers voor de Canarische Eilanden komen dus in de verste verte niet in de buurt van die van Lesbos en Lampedusa. Daarbij herbergt Gran Canaria verreweg de meeste bootmigranten, wat voor Tenerife de verhouding tot ver boven de 1 op de 100 brengt.

Lampedusa kreeg veel aandacht in de media omdat dik 6000 bewoners werden overrompeld door enorme aantallen irreguliere immigranten. Lesbos stond vooral in de schijnwerpers vanwege de erbarmelijke omstandigheden in opvangkamp Moria. Over Kara Tepe, het andere kamp op Lesbos, hoorde je eerst weinig, omdat de omstandigheden daar veel beter waren. Toen Moria nog bestond, werden er in Kara Tepe duizend mensen in cabines opgevangen (in plaats van in schamele tenten) en men kreeg er fatsoenlijk te eten, wat in Moria lang niet altijd het geval was. Tevreden mensen, rustige mensen. In dit licht is de tijdelijke opvang in lege hotels op de Canarische Eilanden zo gek nog niet, ondanks de rare indruk die het maakt. Als eilandbewoner voel ik me eerlijk gezegd veiliger tussen goed gevoede en behoorlijk gehuisveste bootvluchtelingen dan tussen een horde gefrustreerde semizwervers.

Om hoeveel complexen gaat het eigenlijk? Op de Spaanse website vozpopuli.com wordt op 20 november gesproken over 5.500 mensen verspreid over 17 hotels op meerdere eilanden. Dat valt mee: vakantiegangers hoeven niet bang te zijn om tussen de bootvluchtelingen te worden gehuisvest. Overigens is de tijdelijke opvang in vakantie-accommodatie niet zo luxe als veel mensen denken. Ten eerste gaat het niet om prachtige complexen met veel sterren. Bovendien gaat men van de vergoeding die een complex per persoon per dag krijgt (ik meen 45 €) echt geen uitgebreid buffet of zwembadonderhoud betalen. Ja, de appartementen zijn riant vergeleken bij een tent of barak. En ze worden schoongemaakt door betaalde professionals in plaats van de bewoners aan het werk te zetten, om verloedering te voorkomen. Daarbij mag je aannemen dat de kamers niet elke dag een nieuw afvalzakje in de prullenbak krijgen of dat de beddenlakens dagelijks worden strakgetrokken. Hoe dan ook, op 31 december eindigt de zakelijke overeenkomst met de Spaanse staat, dus dan is het afgelopen met de pret met hooguit een verlenging omdat de alternatieve opvang nog niet rond is. De Canarische regering is druk met het Ministerie van Defensie aan het onderhandelen over het bruikleen van bepaalde terreinen en gebouwen. Bijkomend voordeel van de militaire locaties is, dat de migranten daar lekker ver van de bewoonde wereld zitten. Er doen ook al grapjes de ronde over het opknappen van het lepradorp bij Abades. De bootvluchtelingen als nieuwe melaatsen...